De Oude Helenakerk aan de Markt te Aalten

De oudste vermelding van een parochiekerk in Aalten dateert uit 1152.
De huidige kerk van Aalten was in de Middeleeuwen gewijd aan de heilige Helena, de moeder van de vierde- eeuwse Romeinse keizer Constantijn.
De toren stamt uit de twaalfde eeuw; met een verhoging omstreeks 1400.
De bouwgeschiedenis van koor en schip kent 4 bouwfasen. De vierde fase is omstreeks 1475.
Na alle bouwfasen is er een “pseudobasiliek “ontstaan. Een pseudobasiliek kent een middenschip en aan weerszijden een lagere zijbeuk. De naam “pseudo”geeft aan, dat in het wandvlak tussen de bogen van het middenschip en zijbeuk geen vensters zijn aangebracht.
Ook in de Oude Helenakerk is het interieur beschilderd met religieuze voorstellingen; met de bedoeling de verhalen over de gebeurtenissen en de personen uit de Bijbel uit te beelden. Ook heiligen  hoorden hierbij. Het geheel had voor de middeleeuwse mens een didactische betekenis.
Het eerst is de restauratie van de muurschilderingen in het koorgewelf uitgevoerd.
Men vulde beschadigde delen aan; werkte ze bij en “haalde de voorstellingen op”.
Dit is niet gebeurd bij latere restauraties.

Men wilde laten zien wat onder de kalklaag vandaan is gekomen.
In 1989 is de voorstelling van “Het laatste Oordeel” blootgelegd. In 2002 de unieke voorstelling van “Helena met Constantijn”. Deze schildering  van beiden tegelijk is in West- Europa zeer uniek.
Ook de “Mariakroning” tot koningin des hemels is een absoluut hoogtepunt.
Verder zijn de Twaalf Apostelen afgebeeld; ieder met zijn kenmerkend attribuut, waarmee ze bekend zijn geworden.
Tevens worden foto’s , op ware grootte, getoond van de middeleeuwse kruiswegstaties, die toen rondom de kerk hebben gestaan. De originele liggen, helaas, in het Catharijneconvent.
In de zomermaanden ( juni, juli, augustus en september ) is de kerk op woensdagmiddag ( 13.30 –16.30 uur ) en op donderdag (10.30 – 16.30 uur) te bezichtigen.